www.myanmarhealthcentre.com
ဂႏိုေရာဂါ (သို႔မဟုတ္) ဆီးပူေညာင္းက် ေရာဂါ (Gonorrhoea)
အကယ္၍ သင့္ထံတြင္ ဂႏုိေရာဂါ ( သို႔) ဆီးပူေညာင္းက်႐ွိသည္ဟု သံသယ႐ွိပါက ေရာဂါလကၡဏာ မျပသည့္တိုင္ ဆရာ၀န္ႏွင့္တိုင္ပင္သင့္ပါသည္။ပိုးသတ္ေဆးမ်ားမွာ ဂႏုိေရာဂါကို ထိေရာက္စြာ ကုသႏုိင္ပါသည္။သင္ ႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံဖက္အေဖာ္ (သို႔မဟုတ္) အေဖာ္မ်ားသည္လည္း ေရာဂါလကၡာ မျပသည့္တိုင္ ေရာဂါ႐ွိမ႐ွိ ေသြးစစ္၍ ေဆးကုသမႈ ခံယူရပါမည္။ေဆးကုသမႈ မၿပီးဆံုးခင္ အထိ မည္သူတဦးတေယာက္ႏွင့္မွ လိင္ဆက္ဆံမႈ မျပဳရပါ။ ။
ဂနိုေရာဂါ (Gonorrhoea) ဆိုတာဘာလဲ?
ဂႏုိဆိုသည္မွာ လိင္ဆက္ဆံရာမွတဆင့္ ကူးဆက္တတ္ေသာ ေရာဂါျဖစ္သည္။ ဂိုႏုိေကာကပ္ (Gonococcus) ဟုေခၚေသာ ဘက္တီးရီးယား ပိုးတမ်ိဳးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေရာဂါျဖစ္သည္။
ဂႏုိေရာဂါဘယ္လို ကူးစက္ခံရ ႏုိင္သလဲ?
ေရာဂါပိုး႐ွိသူႏွင့္ အကာအကြယ္ ကြန္ဒံုးမပါပဲ လိင္ဆက္ဆံရာမွတဆင့္ ကူးစက္တတ္ပါသည္။ပံုမွန္နည္းလမ္းျဖင့္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းအျပင္ ပံုမမွန္ေသာ လိင္ဆက္ဆံျခင္းမ်ားျဖစ္ေသာ စအို (သို႔မဟုတ္) ပါးစပ္ျဖင့္လိင္ဆက္ဆံျခင္းျဖင့္လည္းကူးစက္တတ္ပါသည္။ လိင္ကြဲ လိင္ဆက္ဆံျခင္း (Heterosexual) (ဥပမာ - အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ အမ်ိဳးသား ) သာမက လိင္တူ လိင္ဆက္ဆံျခင္း ( Homosexual) (ဥပမာ - အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသားခ်င္း ) မွလည္း ေရာဂါကူးႏုိင္ပါသည္။ အမ်ိဳးသားမ်ား ႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ေရာဂါအျဖစ္အမ်ားဆံုးေနရာမွာ ဆီးလမ္းေၾကာင္းေနရာျဖစ္ၿပီး စအိုႏွင့္ ပါးစပ္တြင္လည္း ေရာဂါပိုး၀င္ေရာက္ႏုိင္ပါသည္။ မိန္းမကိုယ္မွ ထြက္ေသာ အရည္မွတဆင့္ ေရာဂါပိုးကူးစက္ႏုိင္ေသာ္လည္း အမ်ိဳးသမီးခ်င္းလိင္ဆက္ဆံရာမွ ကူးစက္မႈႏႈန္းမွာအလြန္ နည္းပါသည္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားေသာ ဂႏုိေရာဂါ ရဲ႕လကၡဏာေတြက ဘာေတြလဲ?
အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္
(၁) ေရာဂါပိုး႐ွိေသာအမ်ိဳးသမီး ၂ေယာက္လ်ွင္ တေယာက္ႏႈန္းမွာ အျဖဴဆင္းမ်ားျခင္း (သို႔) ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ အျဖဴဆင္းျခင္း
(၂) ၄ေယာက္လ်ွင္ တေယာက္မွာ ၀မ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္း နာက်င္ျခင္း
(၃) ေသြးဆင္းမ်ားျခင္း သို႔မဟုတ္ တစ္လထဲတြင္ ေသြးႏွစ္ႀကိမ္ဆင္းျခင္း
(၄) ဆီးေအာင့္ျခင္း၊ ဆီးက်င္ျခင္းစေသာ ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုး၀င္ေသာ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားႏွင့္ တခါတရံ မွားတတ္ပါသည္။
(၅) စအိုေနာက္ပိုင္းရွိ မစင္အိမ္ (Rectum) တြင္ ပိုး၀င္ျခင္း ( စအိုျဖင့္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းျပဳသူမ်ား) ႏွင့္ လည္ပင္းအတြင္းအေနာက္ပိုင္း အစာႁပြန္အနီး တြင္ပိုး၀င္ျခင္း ( ပါးစပ္ျဖင့္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းျပဳသူမ်ား)
မ်ားမွာ သိသာထင္႐ွားေသာ ေရာဂါလကၡာမ်ား မျပတတ္ပဲ စအို ယားယံျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းနာျခင္းမ်ားျဖင့္သာ သတိထား မိတတ္ၾကပါသည္။
အမ်ိဳး သားမ်ားတြင္ျဖစ္ပြားေသာ ဂႏုိေရာဂါ ရဲ႕လကၡဏာေတြက ဘာေတြလဲ?
အမ်ိဳးသားဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္းမွာ အဓိက ေရာဂါလကၡာ ျဖစ္ပါသည္။ ေရာဂါပိုး႐ွိသူႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံမႈ ျပဳၿပီး ၅ ရက္မွ ၇ ရက္အတြင္း ေရာဂါလကၡဏာျပတတ္ပါသည္။
ေရာဂါလကၡဏာမ်ားမွာ
(၁) အမ်ိဳးသားအဂါၤမွ အခြၽဲဆင္းျခင္း (အတြင္းခံ တြင္ ံစြန္းထင္း ေနတတ္ပါသည္ )
(၂) ဆီးက်င္ျခင္း
(၃) ဆီးသြား၍ မ၀ျခင္း
(၄) ဆီးခဏခဏ သြားျခင္း
(၅) အမ်ိဳးသား အဂၤါ ယားယံျခင္း
(၆) ဆီးလမ္းေၾကာင္းထိပ္ ေယာင္ယမ္းျပီး အနီေရာင္ျဖစ္ေနျခင္း
ေရာဂါပိုး႐ွိေသာ အမိ်ဳးသား ၁၀ ေယာက္လ်ွင္ ၉ ေယာက္မွာ ေရာဂါလကၡာ ျပေသာ္လည္း ပိုး႐ွိေသာ အမ်ိဳးသမီး ၂ ေယာက္ လ်ွင္ ၁ ေယာက္မွာ ေရာဂါလကၡာ မျပေၾကာင္း ေတြ႔႐ွိရပါသည္။
ေဆးမကုဘဲထားလွ်င္ ဘာျဖစ္မွာလဲ?
ေရာဂါလကၡာ မ်ားမွာ ေဆးကုသမႈ မခံယူေသာ္လည္း တခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္ပါသည္။ ရက္သတၱပတ္ အနည္းငယ္ သို႔မဟုတ္ ၆ လ အတြင္း ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းႏုိင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေဆးကုသမႈ မခံယူလ်ွင္ ပိုးေကာင္မ်ားမွာ ဆီးလမ္းေၾကာင္းတြင္ ႐ွိေနႏုိင္ၿပီး ေနာက္တႀကိမ္ ေရာဂါျပန္ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရာဂါလကၡာ ျပသည္ျဖစ္ေစ မျပသည္ျဖစ္ေစ ေဆးကုသမူ မခံယူ ထားလ်ွင္ အျခားသူ မ်ားသို႔ ပိုးကူစက္ႏုိင္ပါသည္။
ေရာဂါပိုး႐ွိမ႐ွိ စစ္ေဆးဖို႔လိုမလား?
ဂႏုိပိုး ကူးစက္ခံထားရသည္ဟု သံသယ ႐ွ္ိပါက စစ္ေဆးမႈ ခံယူရန္ မိမိၿမိဳ႕နယ္႐ွိ ခုခံက်ကာလသား တိုက္ဖ်က္ေရးဌာနသို႔ သြားေရာက္၍ လိုအပ္ေသာစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္သင့္ပါသည္။ ဂႏုိေရာဂါပိုး႐ွိ မ႐ွိသိေစရန္ ဆီးနမူနာ (သို႔မဟုတ္) လိင္အဂၤါ မွ ထြက္ေသာ အရည္နမူနာ ယူသင့္ပါသည္။ အမ်ိဳးသား မ်ားတြင္ အမ်ိဳး သားအဂၤါဆီးလမ္းေၾကာင္း၊ အမ်ိဳးသမီး မ်ားတြင္ မိန္းမကိုယ္အဂၤါ အတြင္းပိုင္း( သို႔မဟုတ္) သားအိမ္အဝအတြင္းပိုင္းမွ နမူနာယူရပါမည္။ လိင္မွတဆင့္ ကူးဆက္တတ္ေသာအျခား ေရာဂါ ႐ွိမ႐ွိ စစ္ေဆးရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ေရာဂါဆိုးရြားလာပါက အမ်ိဳးသမီး မ်ားတြင္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြက ဘာေတြလဲ?
အမ်ိဳးသမီး မ်ားတြင္ ေရာဂါပိုးမွာ သားအိမ္အထိ ပ်ံႏွံ၍ တင္ပဆံုခြက္အတြင္းရွိ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ား ေရာင္ရမ္းျခင္း (Pelvic Inflammatory disease) ျဖစ္တတ္ပါသည္။ ယင္းအေျခအေနသည္ နာတာ႐ွည္ မိန္းမကိုယ္အဂၤါေအာင့္ျခင္း၊ ကေလးမရႏုိင္ျခင္းမ်ား ျဖစ္တတ္သည္။ ပိုးမွာ ဝမ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္းမွတဆင့္ အသည္းသို႔လည္း ပ်ံ ့ႏွံ ့ ႏုိင္ပါသည္။ မိန္းမကိုယ္အဂၤါေပါက္ တဖက္တခ်က္စီ႐ွိ ဘာသိုလင္ ဂလင္းမ်ား ( Bartholin glands) တြင္ ပိုး၀င္၍ ေရာင္ယမ္းျပီး ျပည္တည္နာ ( Abscess) ျဖစ္တတ္ပါသည္။
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္မ်ားတြင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားပါက ဘယ္လုိဆိုးက်ိဳးေတြရမွာလဲ?
ကိုယ္၀န္ေဆာင္မ်ားတြင္ ကေလးပ်က္က်ျခင္း၊ လမေစ့ပဲ ကေလးေမြးျခင္း၊ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာေနရာမ်ားတြင္ သေႏၶတည္ျခင္းမ်ားျဖစ္တတ္ပါသည္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္တြင္ ပိုးကူးစက္ခံရပါက ေမြးလာေသာကေလးတြင္ ေအာ့ပ္သားလ္မီးရား နီယိုေနတိုရမ္ (Opthalmia Neonatorum) ဟုေခၚေသာ ေမြးရာပါ မ်က္စိိေရာဂါျဖင့္ ေမြးလာႏုိင္ပါသည္။
ေရာဂါဆိုးရြားလာပါက အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြက ဘာေတြလဲ?
အခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ ပိုးမွာ ဆီးလမ္းေၾကာင္းမွ တဆင့္ ဆီးႀကိတ္ ( Prostate) သို႔ ပ်ံ ့ႏွံ႔တတ္ပါသည္။ ဆီးလမ္းေၾကာင္းက်ဥ္းျခင္း ( Urethral Stricture) မွာမူ အေတြ႔ရ နည္း ေသာ္လည္း ျဖစ္ပြားႏိုင္ေသာ အေျခေနတစ္ခုျဖစ္သည္။ ေရာဂါပိုးမ်ားေသြးထဲသို႔ေရာက္၍ အျခားကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ားသို႔ ျပန္႔ႏွံ႔ျခင္း ႐ွားပါးသည္။ အမ်ိဳးသားခ်င္း လိင္တူ ဆက္ဆံေသာ သူမ်ားတြင္မူ စအိုလမ္းေၾကာင္း (သို႔မဟုတ္) လည္ေခ်ာင္းတြင္ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရႏုိင္သည္။
ဂႏို ေရာဂါကို ဘယ္လိုကုသမွာလဲ?
အမ်ားအားျဖင္း ပိုးသတ္ေဆး ထိုးေဆး တႀကိမ္ ႏွင့္ ေသာက္ေဆး တစ္ႀကိမ္ ျဖင့္ကုသရမည္။ သို႔ေသာ္ တခါတရံ အျခားမတူညီေသာ ကုထံုးမ်ား (Guideline) မ်ားကိုလည္း လိုအပ္သလို အသံုးျပဳပါသည္။ ဥပမာ- မိမိတြင္ ပိုးသတ္ေဆးတမ်ိဳးမ်ိဳး ကို ေဆးမတည့္ျခင္း (Allergy) ႐ွိပါက (သို႔မဟုတ္) အျခားေရာဂါပိုးမ်ားလည္း ကူးစက္ခံထားရပါက မိမိႏွင့္သင့္ေတာ္ေသာ ကုသမႈကို ခံယူရပါမည္။
မိမိႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံဖက္ကို ေဆးကုသရန္ လိုအပ္ပါသလား?
လိုအပ္ပါသည္။ မိမိႏွင့္လိင္ဆက္ဆံဖက္တြင္ ေရာဂါလကၡာ မျပသည့္တိုင္ ပိုး႐ွိမ႐ွိ စစ္ေဆးမႈ ခံယူရပါမည္။ ေရာဂါ ပိုးမ႐ွိသည့္တိုင္ မိမိႏွင့္လိင္ဆက္ဆံဖက္အား ေဆးကုသမႈ ခံယူေစရပါမည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဂႏုိေရာဂါျဖစ္ေစေသာ ပိုးမ်ားသည္ အကာအကြယ္မပါပဲ လိင္ဆက္ဆံခ်ိန္တြင္ အမ်ားဆံုး ကူးစက္တတ္ပါသည္။ ေဆးကုသမႈ ခံယူထားျခင္းျဖင္ ၀င္ေရာက္လာႏုိင္ေသာ့ ေရာဂါပိုးမ်ားကို ေသေစႏုိင္ပါသည္။ ပိုးကူးစက္ခံထားရေသာ မိမိ၏ လိင္ဆက္ဆံဖက္အား ေဆး၀ါးကုသျခင္းမျပဳလုပ္ထားပါက မိမိအား ေရာဂါပိုး တဖန္ျပန္လည္၍ ကူးစက္ႏုိင္ပါသည္။ အကယ္၍ သင့္ထံတြင္ ေရာဂါလကၡာ မျပပဲ ပိုးကူးစက္ခံရပါက တခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ ေရာဂါလကၡာ ျပလာႏုိင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၃ လအတြင္း မိမိႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံမႈ ျပဳခဲ့သူမ်ားအားလံုးကို စစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္၍ ေဆး၀ါးကုသမႈ ေပးသင့္ပါသည္။
ေဆးထိုး၊ ေဆးေသာက္ျပီးလွ်င္ ေရာဂါအရွင္းေပ်ာက္ျပီလား?
ဆရာ၀န္ သို႔မဟုတ္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေ႐ွာက္မႈေပးသူမ်ားသည္ ေဆးကုသမႈ ၿပီးဆံုးၿပီးေနာက္ ယင္းတို႔၏ ကုသမႈ ေအာင္ျမင္ မႈ ႐ွိ ၊မ႐ွိ ကိုလူနာအား ျပန္လည္ ေခၚယူ၍ ၾကည့္႐ႈ့ေလ့႐ွိၾကပါသည္။ ထိုသို႔ၾကည့္႐ႈ ရာတြင္ ေရာဂါလကၡာ သက္သာမႈ ႐ွိမ႐ွိ ၊ ေရာဂါပိုး ႐ွိမ႐ွိကို ျပန္လည္စမ္းသပ္ျခင္းမ်ားလည္း ပါ၀င္သည္။ တခါတရံတြင္ ေဆးကုသမႈ ၿပီးဆံုးသည့္တိုင္ ေရာဂါပိုးမ်ား ႐ွိေနေသးလ်ွင္ အျခားလိုအပ္ေသာကုသမူ မ်ားကို ဆက္လက္ ခံယူရန္လိုအပ္သည္။ သင္ႏွင့္ သင္၏အေဖာ္မွာ ေဆးကုသမႈ ခံယူျခင္းမၿပီးမခ်င္း လိင္ဆက္ဆံျခင္းကို ေ႐ွာင္ၾကဥ္ရမည္။
ေဆးကုသမႈ ခံယူျပီး ဘယ္အခ်ိန္အထိ လိင္ဆက္ဆံမႈကို ေရွာင္ႀကဥ္ရမွာလဲ?
ပံုမွန္ အားျဖင့္ ေဆးကုသမႈခံယူၿပီး အနည္းဆံုးတပတ္အတြင္း လိင္ဆက္ဆံျခင္းမျပဳရပါ။ အထက္တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ပိုးသတ္ေဆးေသာက္၍ ေဆးကုသမႈ ခံယူထားေသာ လူနာမ်ား၏ ေသြးထဲတြင္ ပိုးကင္း႐ွင္းရန္ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာတတ္ပါသည္။
ဂႏုိေရာဂါပိုးကို ကာကြယ္ႏုိင္ပါသလား?
ဂႏုိအပါအ၀င္ အျခားလိင္မွတဆင့္ ကူးဆက္တတ္ေသာ ေရာဂါပိုးမ်ားကိုကာကြယ္ႏုိင္ရန္ လိင္ဆက္ဆံမႈ ျပဳလုပ္လ်ွင္ (ပံုမွန္ မဟုတ္ေသာ လိင္ဆက္ဆံျခင္းမ်ား( ဥပမာ- ပါးစပ္ သို႔ စအိုျဖင့္ ဆက္ဆံျခင္း) အပါအ၀င္ ) အကာအကြယ္ ကြန္ဒံုးကို အသံုးျပဳသင့္ပါသည္။
ဘယ္လိုလူေတြမွာ ေရာဂါပိုးကူးစက္တာမ်ားလဲ?
လိင္ဆက္ဆံဖက္မ်ားေသာသူမ်ားတြင္ လိင္မွတဆင့္ကူးစက္တတ္ေသာေရာဂါပိုးမ်ား ကူးစက္မႈႏႈန္း ျမင့္မားတတ္ပါသည္။
ဂႏုိေရာဂါ (သို႔မဟုတ္) အျခားလိင္မွတဆင့္ကူးဆက္တတ္ေသာေေရာဂါ ႐ွိသည္ဟု သံသယ ျဖစ္လွ်င္ဘာလုပ္ရမလဲ?
အကယ္ ၍ သင့္ထံတြင္ ဂႏုိေရာဂါ သို႔မဟုတ္ အျခားလိင္မွတဆင့္ကူးဆက္တတ္ေသာေေရာဂါ ႐ွိသည္ဟု သံသယ ႐ွိပါက ခုခံက် ကာလသားတိုက္ဖ်က္ေရးဌာန (သို႔မဟုတ္) နီးစပ္ရာ ေဆးခန္းမ်ားတြင္ ေဆးကုသမႈ ခံယူသင့္ပါသည္။
ခုခံက် ကာလသားတိုက္ဖ်က္ေရး ဌာန သို႔ ဆရာ၀န္လႊဲစာမ ပါပဲ သြားေရာက္ကုသမႈ ခံယူႏုိင္ပါသည္။ အနီးဆံုးေဆးရံု (သို႔မဟုတ္) က်န္းမာေရးဌာန မ်ားတြင္ လည္းစံုစမ္းႏုိင္ပါသည္ ။
သတိျပဳရန္
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ အခ်က္အလက္မ်ားမွာ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ ေရာဂါရွာေဖြျခင္းႏွင့္ ေဆး၀ါးကုသ ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရန္အတြက္ မဟုတ္ပဲ မိမိတြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာေရာဂါအေျခအေန မ်ားကို ေစာလ်င္စြာ သတိထားမိေစရန္ ႏွင့္ က်န္းမာေရးဗဟုသုတမ်ား တိုးပြားေစရန္သာ ရည္ရြယ္ပါသည္။ ေရာဂါရွာေဖြျခင္းႏွင့္ ေဆး၀ါးကုသျခင္းမ်ားကိုမူ တတ္သိကၽြမ္းက်င္ေသာ ဆရာ၀န္မ်ားႏွင့္သာ တိုင္ပင္ျပသ၍ ကုသမႈခံယူသင့္ ပါသည္။
From...www.myanmarhealthcentre.com
